جايگاه امام مجتبى(ع) از نگاه انديشمندان و تاريخ نگاران

الف ـ حافظ ابونعيم اصفهانى از انديشمندان قرن پنجم درباره امام مجتبى(ع)مى گويد: وى سالار جوانان و اصلاحگر نزديكان و علاقه مندان، شبيه و محبوبِ دل رسول خدا(ص)، سلاله هدايت، هم پيمان تقواپيشگان، چهارمين اختر اصحاب كساء فرزند بانوى بانوان، حسن بن على بن ابى طالب رضى الله عنهما است.

ب ـ ابن عبدالبرّ درباره او گفته است: كدام فرد را مى توان والاتر از كسى دانست كه رسول خدا(ص) او را سرور و سالار ناميده است. رضوان و رحمت خدا بر او (امام مجتبى) باد كه انسانى بردبار، پروا پيشه و انديشمند بود. ورع و تقوا و فضل و دانشش، او را به رها ساختن خلافت و دنيا واداشت تابه اجر و پاداش الهى دست يابد و خود فرمود: از آن زمان كه به سود و زيان خود پى بردم، علاقه مند نبودم رهبرى امت رسول خدا (ص) را به گونه اى كه حتى قطره خونى بر زمين بريزد، به دست گيرم.([1])

و ـ حافظ ابن كثير دمشقى درباره اش گفته: ابوبكر و عمر از او تجليل به عمل آورده و به عظمت ياد مى كردند و به وى ارج و احترام قائل بوده و او را دوست مى داشتند و همواره به او مى گفتند: فدايت گرديم. و ابن عباس هنگام سوار شدن امام حسن و امام حسين بر مركب، ركاب آن دو بزرگوار را مى گرفت و آن را براى خود نوعى نعمت تلقى مى كرد و هرگاه آن دو طواف خانه خدا انجام مى دادند مردم براى ابلاغ سلام و درود خود به آن بزرگواران پيرامون آن ها به نحوى ازدحام مى كردند كه گويى مى خواستند ديوارهاى كعبه را درهم بشكنند.

د ـ حافظ ابن عساكر شافعى در مورد امام مجتبى (ع) گفته است: آن بزرگوار نواده رسول اكرم (ص) و گل بوستان وى و يكى از سروران جوانان اهل بهشت است...([2])

هـ ـ حافظ سيوطى مى گويد: ]امام مجتبى[ نواده رسول خدا و گل بوستان وى و به گفته صريح پيامبر آخرين جانشين او و پنجمين اختر اصحاب كساء به شمار مى آيد...([3])

و ـ محمد بن اسحاق درباره امام حسن (ع) مى گويد: پس از نبى اكرم در مجد و عظمت، كسى به رتبه امام حسن مجتبى (ع) نرسيد.([4]) بيرون خانه اش فرشى براى امام گسترده مى شد هرگاه حضرت از خانه خارج مى شد و جلوس مى فرمود به احترام آن بزرگوار هيچ كس از آن مسير عبور نمى كرد و بدين ترتيب راه بسته مى شد، امام (ع) به مجرّد اطلاع از اين وضعيّت به پا مى خاست و وارد منزل مى شد و آن گاه عبور و مرور مردم آغاز مى شد. در راه مكه او را ديدم پياده حركت مى كرد و در آن مسير هركس امام را مشاهده مى كرد به احترامش از مركب خود پياده مى شد و پاى پياده راه مى پيمود حتى سعد بن ابى وقاص را ديدم به احترام او پياده حركت مى كرد.([5])

ز) محمد بن طلحه شافعى درباره آن حضرت گفته است: خداوند به وى هوشى فزاينده و سرشار عنايت كرد تا در مشكلاتى كه فرا روى اش قرار داشت، اهدافش را روشن سازد و بدو انديشه اى نافذ بخشيد كه به اصلاح پايه و اركان آيين الهى بپردازد و وجود مباركش را از انواع علوم و معارف آكنده ساخت.([6])

ح ـ سبط ابن جوزى در مورد امام مجتبى مى گويد: وى از برجسته ترين انسان هاى اهل كرم و بخشش و از انديشه اى درخشان برخوردار بود و رسول اكرم (ص) شديداً به او عشق مىورزيد.([7])

ط ـ ابن اثير در حق او گفته است: ]امام مجتبى[ سالار جوانان اهل بهشت و گل خوشبوى بوستان نبى اكرم و شبيه آن بزرگوار بود، رسول خدا(ص) او را حسن ناميد و او چهارمين درّ گرانمايه اصحاب كساء به شمار مى آيد.([8])

منابع و مآخذ:

[1].  استيعاب 1/385.

[2].  مختصر تاريخ دمشق 7/5.

[3].  تاريخ الخلفاء 73.

[4].  مناقب ابن شهرآشوب 2/148 .

[5].  مناقب 2/148.

[6].  مطالب السئوول 65.

[7].  تذكرة الخواص 65.

[8].  اسد الغابه 2/9.