جلوه هايى از شخصيّت پيامبر(ص)| نخستين پرستشگر
نخستين پرستشگر
خضوع كامل در برابر خدا، آفريدگار هستى و ايجاد كننده وجود و تسليم كامل در مقابل قدرت عظيم و نفوذ حكم او و بندگى بى چون و چرا و از سر اختيار در برابر معبود يكتا و بى نياز، نخستين قلّه اى است كه هر انسانى بايد آن را پشت سر نهد تا براى گزينش الهى مهيا گردد. قرآن كريم در مورد پيامبر بلند مرتبه اسلام، به اين حقيقت گواهى مى دهد:(قُلْ إِنَّنِي هَدَانِي رَبِّي إِلَى صِرَاط مُسْتَقِيم... وَأَنَا أَوَّلُ الْمُسْلِمِينَ);[1]
بگو: پروردگارم مرا به راه راست هدايت كرده... و من نخستين مسلمانم.
اين ويژگى، نشان كمالى است كه اين بنده مسلمان، بدان دست يافت و در بندگى خود در برابر خدا، گوى سبقت از ديگران ربود و اين بندگىِ بى مانند، در گفتار و كردارش جلوه گر شد تا آن جا كه فرمود:
«قُرَّةُ عَيْنى فى الصلاة»;[2]
نماز روشنايى ديده من است.
او در انتظار فرا رسيدن وقت نماز به سر مى بُرد و براى ايستادن در برابر خدا اشتياقش فزونى مى يافت و به مؤذّن خود بلال مى فرمود:
بلال! با اذان خود ما را آرامش ببخش.[3]
آن بزرگوار همواره با اعضاى خانواده خود به گفت وگو مى نشست، ولى آن گاه كه وقت نماز فرا مى رسيد ]چنان از سخن گفتن با آنان خود دارى مى كرد[ كه گويى يكديگر را نمى شناسند.[4] و هر گاه نماز به پا مى داشت از سينه اش خُروشى چون صداى غليان ديگ جوشان به گوش مى رسيد.[5] از بيم خدا آن قدر مى گريست كه محل نمازش تر مى شد[6] . به اندازه اى نماز مى گزارد كه پاهاى مباركش متورّم مى شد، به او مى گفتند: خداوند كه گناهان گذشته و آينده شما را بخشيده، چرا اين گونه عبادت مى كنى؟! مى فرمود:
آيا نبايد بنده اى سپاسگزار باشم؟.[7]
آن حضرت، ماه شعبان و رمضان و سه روز از هر ماه را روزه داربود[8] و با حلول ماه رمضان رنگ چهره مباركش دگرگون مى شد و نماز گزاردنش افزون مى گشت و با تضرع و زارى به دعا و نيايش مى پرداخت. بافرارسيدن دهه آخر ماه رمضان براى عبادت كاملا آماده مى شد و از زنان، دورى مى جست و شب زنده دارى مى كرد و در خلوت به عبادت مى پرداخت[9] و در مورد دعا مى فرمود:
دعاروح عبادت است.[10] ; (دعا) سلاح فرد با ايمان و ستون دين و نور آسمان ها و زمين است.[11]
همواره با خدا در ارتباط بود... و در هر كار كوچك و بزرگ همواره به پيشگاهش تضرع و زارى و دعا مى كرد. روزى هفتاد بار بى آن كه گناهى انجام داده باشد، توبه مى نمود[12] و هرگاه از خواب بيدار مى شد سر بر آستان حق مى ساييد[13] و روزانه سيصد و شصت بار خدا را سپاس مى گفت و عرضه مى داشت:
«الحمد لله ربّ العالمين كثيراً عَلى كُلِّ حال»;[14]
در همه حالات، حمد و سپاس فراوان پروردگار جهانيان را سزاست.
و پيوسته به تلاوت قرآن مى پرداخت و شيفته و دلباخته آن بود. جبرئيل براى كاهش رنج و زحمتى كه رسول خدا(ص) در انجام عبادات بر خود روا مى داشت، اين آيه ها را بر او نازل كرد:
(طه * مَا أَنزَلْنَا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لِتَشْقَى)[15];
طه * ما قرآن را بر تو نازل نكرديم كه به زحمت افتى.
منابع و مآخذ:
[1]. انعام/ 161 ـ 163.
[2]. امالى طوسى 2 / 141.
[3]. بحار الانوار 83 / 16.
[4]. اخلاق النبى و آدابه/ 10251.
[5]. همان.
[6]. اخلاق النبى/ 32. صحيح بخارى 1 / 381 حديث 1078.
[7]. وسائل الشيعه 4 / 309.
[8]. سنن النبى/ 300.
[9]. كافى 4 / 155.
[10]. «الدّعاء مُخّ العبادة» محجة البيضاء 2 / 282.
[11]. «سلاح المؤمن وعمود الدين ونور السماوات والارض» همان 2 / 284.
[12]. بحار الانوار 16 / 217.
[13]. همان 16 / 253.
[14]. كافى 2 / 503.
[15]. طه/ 1 ـ 2.
