سوره کوثر در شأن حضرت زهرا (س)

كوثر را به «خير بسيار» معنا كرده اند و به ظاهر تمامى نعمت هايى را كه خداوند به نبى اكرم(ص) عنايت كرده، شامل مى شود. ولى مواردى را كه در شأن نزول اين سوره، افزون بر آيه پايانى سوره كوثر ياد آور شده اند، به روشنى اشاره دارد كه خيرِ ياد شده، به فزونى و دوام نسل ارتباط دارد و جهانيان به خوبى آگاهند كه نسل پاك رسول اكرم(ص) از ناحيه دخت گرامى اش زهراى بتول استمرار داشته و برخى از احاديث رسيده از پيامبر اسلام(ص) اين معنا را صريحاً ياد آور شده است.

بيشتر مفسران[1] از جمله ابن عباس در مباحث مربوط به كوثر آورده اند كه: عاص بن وائل همواره به سران قريش مى گفت: محمد، داراى فرزند پسرى كه پس از او جايگزين وى گردد، نيست;[2] به همين دليل، اگر از دنيا برود، نسل وى قطع شده و از وجود او رهايى مى يابيد. امّا فخر رازى با اين كه در اين جا به بيان اختلاف مفسّران در معناى كوثر پرداخته، امّا به صراحت گفته است: «قول سوم: كوثر را به فرزندان پيامبر معنا كرده اند... زيرا اين سوره مبارك در نكوهش كسانى كه رسول خدا(ص) را به نداشتنِ فرزندِ پسر به عيب جويى گرفته بودند، نازل شده است. بنا بر اين، معناى آيه اين است كه خداوند به او نسلى عطا مى كند كه با گذشتِ زمان باقى خواهند ماند. (فخر رازى مى افزايد): با اين كه ملاحظه مى كنيد: چه تعدادى از اهل بيت پيامبر به شهادت رسيده اند؟! امّا جهان پُر از وجود آن هاست و از بنى اميّه كسى باقى نمانده. وانگهى ببينيد ميان اهل بيت رسول خدا(ص) چه بزرگان و انديشمندانى مانند امام باقر، امام صادق، امام كاظم، امام رضا(ع) و نفس زكيّه و امثال آنان وجود دارند.[3]

آيه مباهله[4] دلالت دارد كه امام حسن و امام حسين(ع)فرزندان رسول خدا(ص) به شمار مى آيند و روايات فراوانى كه از رسول خدا(ص) رسيده، دلالت دارد كه خداوند نسل هر پيامبرى را در صُلب آن پيامبر، ولى نسل خاتم پيامبران(ص) را در صُلب على بن ابى طالب(ع) قرار داده است.[5] روايات صحيحى از پيامبر اكرم(ص) وارد شده كه حضرت به حسن بن على(ع) فرمود:

«إنّ ابنىَّ هذا سيّدٌ ولعلّ الله يُصلح بهِ بين فِئَتَيْن عَظيمتيْن»;[6]

فرزندم حسن، شخصيت بزرگوارى است كه خداوند به واسطه او ميان دو جمعيّت انبوه مخالف، صلح و آرامش برقرار مى سازد.

منابع و مآخذ:

[1]. تفسير كبير 32 / 132.

[2]. اين سخن نكوهش آميز زمانى عنوان شد كه عبد الله فرزند پيامبر از خديجه از دنيا رفت و فرزند پسرى براى آن حضرت باقى نماند.

[3]. تفسير كبير 32 / 124.

[4]. آل عمران/ 61.

[5]. تاريخ بغداد 1 / 316، رياض النضره 2 / 168، كنز العمال 11، حديث 32892.

[6]. صحيح ترمذى 5، حديث 3773 .