مقدمه
در روایات و تاریخ اسلام صفات و ویژگیهای بسیاری برای امام حسین(ع) شمرده شده، از جمله این صفات شجاعت، غیرت، بخشش، رقت قلب و... است. در این مقاله سعی شده تا به این صفات و ویژگیها پرداخته شود.
ویژگیهای اخلاقی امام حسین(ع)
1-اخلاص و خدا محوری
از جمله مهمترین و زیباترین آموزههای اسلامی که مورد سفارش و تأکید فراوان قرآن و سنت بوده است، موضوع اخلاص و خداباوری در زندگی است. یک انسان موحد و خدا پرست که خود را پیرو راستین دین اسلام میداند لازم است در زندگی هدفی جز رضایت و قرب به سوی خدای متعال نداشته باشد و کارهای خود را دز زندگی برای درگاه احدیت خاص نماید. رعایت این شاخص دینی موجب میشود، که انسان هیچگاه پای خود را از حدود الهی تجاوز ندهد و خود را کاملاً تسلیم محض باری تعالی نماید. خداوند متعال در قرآن کریم سخن از انبیاء راستین خود آورده است که به درستی این مطلب را در زندگی خود را عایت کردهاند. « قُلْ إِنَّ صَلاتي وَ نُسُكي وَ مَحْيايَ وَ مَماتي لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمين؛[1] بگو: «نماز و تمام عبادات من، و زندگى و مرگ من، همه براى خداوند پروردگار جهانيان است».
با بررسی و تحقیق در سیره و روش امام حسین(ع) در زندگی مبارکشان به خوبی میتوان این شاخص ارزشمند دینی را مشاهده کرد. امام حسین(ع) نه تنها در لحظه شهادت ذکر فی سبیل الله بر زبان داشت، بلکه همیشه در صبحگاهان و شامگاهان این دعا را بر زبان جاری میکرد. «بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ وَ مِنَ اللَّهِ وَ إِلَى اللَّهِ وَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ عَلَى مِلَّةِ رَسُولِ اللَّهِ وَ تَوَكَّلْتُ عَلَى اللَّهِ وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْلَمْتُ نَفْسِي إِلَيْكَ وَ وَجَّهْتُ وَجْهِي إِلَيْكَ وَ فَوَّضْتُ أَمْرِي إِلَيْكَ إِيَّاكَ أَسْأَلُ الْعَافِيَةَ مِنْ كُلِّ سُوءٍ فِي الدُّنْيَا وَ الْآخِرَة؛[2] بنام خداى بخشنده مهربان و يارى مىجويم به نام خدا و به ذات خدا [و از خدا و به سوى خدا] و در راه خدا و بر پيروى دين فرستاده خدا و اعتماد كردهام بر خدا و نيست حركتى و نه توانائى مگر به خداى بلند مرتبه بزرگ خداوندا بدرستى كه من سپردهام جان خود را به تو و گردانيدهام روى خود را به سوى تو و واگذاشتم كار خود را به سوى تو. و از تو و بس سؤال مىكنم سلامتى از هر مكروهى را در دنيا و آخرت».
2-صبر و بردباری امام حسین(ع)
بر کسی پوشیده نیست اگر کسی از واقعه عاشورا و فاجعه بزرگی و دردناک عاشورا اطلاعی داشته باشد به ویژگی اخلاقی صبر و بردباری امام حسین(ع) اقرار خواهد نمود. فجایای بزرگی که بر خاندان اهل بیت پیامبر اکرم(ص) در سال 61هجری بر امام حسین(ع) وارد شد چیزی نبود که هر کسی بتوان تاب تحمل آن همه مصیبت را داشته باشد. آنگاه که حضرت بر زمین قتلگاه افتاده بود و لحظات آخر عمر شریف خویش را سپری مینمود آخرین پرده از شکوه و عظمت صبر حسینی به نمایش در میآید، حضرت در آخرین لحظه زندگی خود به آستان دوست این چنین مناجات مینماید:
«صبراً على قضائك یا رب لا اله سواك یا غیاث المستغیثین[3] مالى رب سواك و لا معبود غیرك صبراً على حكمك یا غیاث من لا غیاث له یا دائماً لا نفاذله، یا محیى الموتى، یا قائماً على كل نفس بما كسبت، احكم بینى و بینهم و انت خیرا الحاكمین».[4]
منابع و مآخذ
1. انعام/162.
2. مكاتيب الأئمة عليهم السلام، ج۳، ص۱۴۳.
3. اسرار الشهداء، ص 423.
4. ریاض المصائب، ص 33.