هدف امام حسین(ع) نجات دین بود نه حکومت!
مقدمه
هدف حضرت اباعبدالله الحسین(ع) قیام و خروج بر یزید بود و حفظ دین و شریعت اسلام
هدف قیام امام حسین در سخنان سیدالشهدا
برای تحلیل این مساله و فهمیدن هدف حضرت باید به سخنان خود امام رجوع کنیم:
دفاع از اسلام
1. حضرت به محض شنیدن خبر خلافت یزید فرمودند: «وَ عَلَى الاِسْلَامِ السّلَامُ اِذْ قَدْ بَلِيَتِ الْاُمَّةُ بِرَاعٍ مِثْل يَزِيد: آن‌گاه كه امت، گرفتار حاکمی چون يزيد گردد، بايد فاتحه اسلام را خواند».[1] یعنی مشکل اصلی جامعه اسلامی یزید است، مشکل بیعت کردن یا نکردن نیست، مشکل وجود شخصیتی مانند یزید است، لذا باید قیام کرد و او را از اریکه قدرت به زیر آورد و مسلمین را از شر او نجات داد.
اصلاح امت رسول خدا
2. حضرت در همان شبی که سفر خود را آغاز و از مدینه به سمت مکه حرکت کرد، نامه‌ای برای برادر خود محمد حنفیه نوشت و در آن نامه، هدف از حرکت خود را توضیح داد و فرمود: «أَنِّي لَمْ أَخْرُجْ أَشِراً وَ لَا بَطِراً وَ لَا مُفْسِداً وَ لَا ظَالِماً وَ إِنَّمَا خَرَجْتُ لِطَلَبِ الْإِصْلَاحِ فِي أُمَّةِ جَدِّي ص أُرِيدُ أَنْ آمُرَ بِالْمَعْرُوفِ وَ أَنْهَى عَنِ الْمُنْكَرِ وَ أَسِيرَ بِسِيرَةِ جَدِّي وَ أَبِي عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ ع»[2] در این نامه حضرت از کلمه «اخرج» استفاده می‌کند که به معنای خروج است و در مورد کسی به کار می‌رود که در مقابل کسی قیام کرده است. سپس می‌فرماید «لِطَلَبِ الْإِصْلَاحِ فِي أُمَّةِ جَدِّی» یعنی هدف من از این خروج اصلاح امت جدم پیامبر است، سپس می‌فرماید اراده و نیت من امر به معروف و نهی از منکر است. این‌گونه سخنان تنها با قیام و مبارزه علیه یزید سازگاری دارد؛ چرا که اگر هدف حضرت تنها بیعت نکردن یا تشکیل حکومت بود، از این الفاظ استفاده نمی‌کرد.
دعوت به کتاب خدا و رسول خدا
3. همچنین حضرت در یکی از نامه‌های خود به جمعی از بزرگان بصره می‌نویسد: «و أنا أدعوكم إلى كتاب اللّه و سنّة نبيّه صلّى اللّه عليه [و آله] و سلّم فانّ السنّة قد اميتت، و انّ البدعة قد احييت، و إن تسمعوا قولي و تطيعوا أمري اهدكم سبيل الرشاد؛ من شما را به کتاب خدا و سنت پیامبرش فرا می‌خوانم؛ چرا که سنت پیامبر(ص) از بین رفته و بدعت(در دین) زنده شده است. اگر سخنانم را بشنوید و فرمانم را اطاعت کنید، شما را به راه راست هدایت کنم».[3] اگر هدف قیام و مبارزه نیست، چرا حضرت این سخنان را می‌نویسد؟ چرا دیگران را می‌شوراند تا همراه او باشند؟
ایستادگی در برابر ظلم
4. حضرت در جمع یاران خود و سپاه حر در صحرای کربلا خطبه خواند و فرمود: «أيها الناس؛ إنّ رسول اللّه قال: «مَن رَأى سُلطاناً جائِراً مُسْتَحِلًّا لِحُرَمِ أو تارِكاً لِعَهدِ اللَّهِ، ومُخالِفاً لِسُنَّةِ رَسولِ اللَّهِ صلى الله عليه و آله، فَعَمِلَ في عِبادِ اللَّهِ بالإثْمِ والعُدوانِ، ثُمَّ لَم يُغَيِّر عَلَيهِ بِقَولٍ وَلا فِعلٍ، كانَ حَقَّاً عَلى اللَّهِ أَن يُدخِلَهُ مُدخَلَهُ» وَقَد عَلِمتُم أنَّ هؤلاءِ لَزِموا طاعَةَ الشَّيطانِ، وَتَوَلَّوا عن طاعَةِ الرَّحمنِ، وأظهَروا الفَسادَ، وَعَطَّلُوا الحُدودَ، واسْتأثَروا بالْفَيء، وَأحَلُّوا حَرَامَ اللَّهِ، وَحَرَّموا حَلالَهُ: اى مردم، رسول الله فرموده است: «هر كس ببيند سلطان ستمكارى حرام خدا را حلال نموده، عهد الهى را شكسته و با سنت رسول الله مخالفت مىورزد و در ميان بندگان خدا به گناه و ستم رفتار مىكند، ولى با كردار و گفتار خود بر عليه او قيام نكند، خدا حق دارد او را جايى ببرد كه آن سلطان ستمكار را مىبرد.» آگاه باشيد كه اين‌ها به پيروى از شيطان تن داده و اطاعت از خداى رحمان را رها كردهاند، آشكارا فساد مىكنند، و به حدود الهى عمل نمىکنند، فىء را به خود اختصاص داده و حرام خدا را حلال و حلال خدا را حرام كردهاند.»[4] در این خطبه که چند روزی قبل از جنگ ایراد شده، حضرت به صراحت سخن از قیام علیه حاکم ظالم می‌زند، لذا بدون شک حرکت خود حضرت نیز مصداق این سخن پیامبر است و در مقابل حاکم ظالم قیام کرده است.
منابع و مآخذ
[1]. اللهوف على قتلى الطفوف، سید ابن طاووس، تحقیق: فهرى زنجانى، احمد، جهان، تهران، چاپ: اول، 1348 ش، ص 24.
[2]. ابن شهر آشوب مازندرانى، محمد بن على، مناقب آل أبي طالب عليهم السلام، علامه، قم، چاپ اول، 1379 ق، ج4، ص 89.
[3]. ابو مخنف كوفى، لوط بن يحيى، وقعة الطفّ، جامعه مدرسين، قم، چاپ سوم، 1417 ق، ص 107.
[4]. وقعه الطف، همان، ص 172.
