ام البنین، پاسدار حرمت و خاطرۀ عاشورا

هنگامی که فاطمه از هویت خواستگار با فضیلت خویش آگاه شد، گفت: «به خدا سوگند من برای حسن و حسین(ع) همچون مادر دلسوز خواهم بود». ازاین رو با یک دنیا محبت، مهربانی و همدردی، به خانۀ عصمت قدم گذاشت. در حالی که خود را کنیز فرزندان فاطمه(س) می‌دانست.[1] همچنین از امیرالمومنین(ع) درخواست کرد که او را ام البنین صدا کند و از آوردن نام اصلی خوداری نماید تا حسنین به یاد مادرشان نیفتند و رنج بی مادری و خاطرات تلخ در ذهنشان تداعی نکند.[2] وی همواره فرزندان رسول خدا(ص) را بر فرزندان خود  که نمونه های والای کمال بودند، ترجیح می‌داد.

یکی از ویژگی های بسیار مهم ام البنین، توجه به زمان و مسائل مربوط به آن است. او افزون براینکه فرزندانش را در راه امام حسین(ع) فدا کرد، در زنده نگه داشتن نهضت عاشورا و رساندن پیام او نقش بسزایی داشت. وی پس از واقعۀ عاشورا، از مرثیه خوانی و نوحه سرایی استفاده می کرد تا ندای مظلومیت کربلائیان را به گوش نسل های آینده برساند. نقل شده است که ایشان هر روز به همراه پسرِ حضرت عباس(ع)،  که همراه مادرش در کربلا حضور داشت و سند زنده ای برای بیان وقایع عاشورا بود  به بقیع می رفت و نوحه می خواند و بر سید و سالار شهیدان اشک می ریخت؛ به گونه ای که از ناله ها و گریه های جان سوز او، قلب هر شنونده ای  اعم از دوست و دشمن  متأثر می شد؛ حتی کسی همچون مروان، با آن قساوت قلب، تحت تأثیر مراثی او قرار می گرفت و اشک های خود را پاک می کرد. وقتی زن های مدینه او را در این حال می دیدند، او را ام البنین خطاب می کردند و به وی تسلیت و تسلی می دادند؛ اما او می گفت:

ای زنان مدینه! دیگر مرا ام البنین نخوانید و مادر شیران شکاری ندانید. مرا فرزندانی بود که به سبب آنها ام البنینم می گفتند؛ ولی اکنون دیگر برای من فرزندی نمانده و همه را از دست داده ام. آری، من چهار باز شکاری داشتم که آنها را هدف تیر بلا قرار دادند و رگ گردن آنها را قطع کردند؛ و دشمنان با نیزه های خود بدن های طیبۀ آنها را از هم متلاشی کردند و در حالی روز را به پایان بردند که همۀ آنها با جسد چاک چاک بر روی خاک افتاده بودند.[3]

او با اشعار جان سوز خود، توانست هم حماسۀ کربلا و شجاعت پسران خود و مظلومیت حق را به مردم زمان خود و آیندگان معرفی کند و هم تاریخ کربلا را بازگو کند و در قالب عزاداری و مرثیه سرایی، ماهیت پلید حکومت وقت را برملا سازد؛ به گونه ای که مردمی که اطراف او اجتماع می کردند، از عمال بنی امیه متنفر و منزجر می شدند.

منابع:

[1]. ربانی خلخالی، 1425ق، ص94.

[2]. ربانی خلخالی، 1425ق، ص95.

[2]. ربانی خلخالی، 1425ق، ص95.