ويژگى هاى ظاهرى امام محمّد باقر(ع)

ويژگى هاى ظاهرى امام محمّد باقر(ع)همانند ويژگى هاى ظاهرى و شكل و شمايل جدّ بزرگوارش حضرت پيامبر اكرم(ص) بود.[1]

آن حضرت همچنان كه از نظر شكل و شمايل ظاهرى شبيه جدّ بزرگوار خود حضرت نبىّ اكرم(ص) بود در اخلاق و ارزش هاى اخلاقى كه از امتيازات آن حضرت بود نيز با آن حضرت شبيه و شريك بوده است. همان اخلاق والايى كه باعث برترى پيامبر اكرم بر ديگر پيامبران بوده است.

يكى از معاصران آن حضرت اندام ظاهرى امام باقر(ع) را اين گونه توصيف كرده است: امام باقر(ع) قامتى متوسّط داشت و چهره اش گندم گون بود؛[2] پوست صورتش لطيف و خالى بر چهره مبارك داشت، آن حضرت همچنين كمرباريك، خوش صدا و سر به زير بوده است.[3]

هوش بالا: امام باقر(ع) در زمان طفوليّت يكى از پديده هاى شگفت انگيز هوش و ذكاوت بوده است. تا جايى كه جابر بن عبداللّه انصارى با همه پيرى و مقام علمى بالايش به نزد آن حضرت مى آمده و در پيشگاه آن حضرت زانوى شاگردى بر زمين زده و از او درس مى آموخت. جابر از وسعت دانش امام باقر(ع) و شناخت آن حضرت آن چنان مبهوت گرديده بود كه مى گفت: اى باقر، تو به مصداق آيه شريف قرآن كه درباره حضرت يحيى ـ على نبيّنا و آله و عليه السّلام ـ آمده است، حكمت را در هنگام طفوليّت از جانب خداوند دريافت نموده اى.[4]

صحابه نيز به علم و فضل گسترده و سرشارى كه امام باقر(ع) از خردسالى بدان ممتاز گرديده بود آگاهى داشتند. از همين رو در مسائل مشكلى كه در فهم و جواب آن راه به جايى نمى بردند به محضر آن امام همام مشرّف شده و سؤال خود را از آن حضرت مى پرسيدند. تاريخ نويسان آورده اند كه مردى از عبداللّه بن عمر مسأله اى پرسيد كه وى از جواب آن درماند. آن گاه به آن مرد گفت: به سوى آن پسر برو ـ و به سمت امام باقر(ع)اشاره كرد ـ و از او مسأله ات را بپرس و هر گاه جواب تو را داد مرا نيز از آن جواب آگاه كن. مرد به سمت امام باقر(ع)رفت و مسأله خود را با آن حضرت در ميان گذاشت. امام باقر(ع) در سنّ خردسالى جواب آن مرد را دادند. مرد به سمت ابن عمر رفت و جوابى كه امام به او داده بودند براى او بيان كرد. ابن عمر كه از فهميدن جواب و بسيارى علم امام باقر(ع) مبهوت شده بود امام(ع)را اين گونه ستايش كرد كه: «اينان خاندانى هستند كه فهم آنان از عالم غيب مى آيد».[5]

خداوند متعال ائمّه اهل بيت(ع) را به دانش و فضيلت اختصاص داد و آنان را به همان نيروى فهم و ادراك و حكمتى كه پيامبران و رسولان خود را به آن مجهّز كرده بود مجهّز ساخت. تا جايى كه هيچ مسأله اى بر هيچ يك از ائمّه اهل بيت(ع) وارد نمى گرديد كه جوابش از ايشان مخفى باشد. تاريخ نويسان آورده اند كه امام باقر(ع) در سنّ 9 سالگى به دقيقترين مسائل علمى پاسخ مى دادند.

هيبت و وقار امام باقر(ع): در خطوط چهره امام باقر(ع) هيبت و وقار پيامبران ديده مى شد، آن حضرت با هيچ كس همنشين نگرديد مگر اين كه هيبت او در دل آن همنشين افتاد. به نحوى كه آن شخص وادار به تعظيم و بزرگداشت آن حضرت مى گرديد. آورده اند كه «قتاده» فقيه اهل بصره با آن حضرت روبرو شد و از هيبت آن حضرت دلش به اضطراب افتاده و گفت: «من در نزد فقيهان بسيارى نشسته ام. من محضر صحابىِ پيامبر اكرم(ص)ابن عبّاس را درك نموده ام. امّا از ديدن هيچ كدام از ايشان دلم اين چنين مضطرب نشد كه از ديدن شما و هيبت و وقارتان در دل من اين اضطراب ايجاد شده است».[6]

نقش نگين امام باقر(ع): نقش نگين انگشترى امام باقر(ع) اين جمله بوده است: «العزّة للّه جميعا»[7] امام باقر(ع) همچنين انگشتر جدّ بزگوارش حضرت امام حسين(ع) را به دست مى كرد كه نقش نگين آن اين جمله بود: «انّ اللّه بالغ امره»[8] و اين مسأله نيز از جمله مسائلى است كه بر انقطاع كامل آن حضرت به سمت خدا و بريدن از مادّيات زندگى و ارتباط شديد آن حضرت با مبدأ عالم حكايت دارد.

--------------------------

منابع:

[1]. اصول كافى 1 / 469.

[2]. اخبار الدول/ 111.

[3]. اعيان الشّيعه ق 1 / 4 / 471.

[4]. علل الشرايع/ 234.

[5]. مناقب 4 / 147.

[6]. اثبات الهداة 5 / 176.

[7]. حلية الاولياء 3 / 189.

[8]. فى رحاب ائمّة اهل البيت(عليهم السلام) 4 / 4.